افزایش نرخ ارز دلار نسبت به ریال ایران به دو روش متفاوت از طرف دولت ایالات متحده آمریکا مدیریت می‌شود.
اول: مستقیم، فیزیکی و اقتصادی: کاهش ورود دلار به ایران و کاهش دسترسی ایران به دلار.
دوم: غیرمستقیم، غیرفیزیکی، روانی و سیاسی: افزایش سطح نزاع و درگیری با ایران.
در شیوه اول به طور طبیعی و براساس قاعده عرضه و تقاضا وقتی حجم کالایی کاهش می یابد قیمت آن نیز بالا می رود.
عوامل کاهش حجم دلار دولت ایران
- کاهش صادرات نفت ایران
- تحریم های بانکی و مالی و پولی
- توقیف و توقف پول های ایران در بانک های مختلف جهان و جلوگیری از تبدیل آنها به دلار یا ارزهای جهان رو
- کاهش درآمدهای دلاری و ارزی ایران
- کاهش سرمایه گذاری خارجی در ایران
- جلوگیری از دسترسی ایران به دلار یا ورود دلار به ایران
همه این موارد باعث کاهش حجم دلار در دسترس دولت ایران و بانک مرکزی می شود. در نتیجه، قیمت دلار در برابر ریال ایران بالا می رود.
یکی از نتایج این وضعیت را می توان در کم پولی و ناتوانی کنونی دولت ایران در واردات کالاهای مهم از جمله خودرو دید.
اما راه دوم که نسبت به راه اول، آسان تر و با تاثیرات سریع تر و شدیدتر است اقدامات دولت امریکا و شخص ترامپ در بالابردن سطح تنش با ایران است.
براساس قاعده موجود، هر گاه دو کشور وارد نزاع و تنش شوند واحد پول اقتصاد کوچکتر و ضعیف تر، در برابر اقتصاد بزرگتر و قوی تر، کاهش می یابد.
یعنی وقتی سطح تنش میان ایران و امریکا بالا می گیرد قیمت دلار در برابر ریال ایران، افزایش می یابد.
این موضوع فارغ از موضوع مصداقی تنش و اینکه حق با چه کسی است رخ می دهد.
هر چه سطح تنش بالاتر و شدیدتر و هر چه فاصله دو اقتصاد با یکدیگر بیشتر باشد کاهش ارزش پول طرف ضعیف و کوچکتر، بیشتر و بیشتر می شود.
در نزاع ایران وامریکا، واضح است که اقتصاد امریکا بزرگتر و قوی تر است در نتیجه بدون اینکه امریکا دست به کار فیزیکی اقتصادی – مالی و دلاری زده باشد ارزش دلار بالا می رود و ارزش ریال ایران کاهش می یابد.
مهمترین دلیل افزایش جهشی قیمت دلار
از زمان اعلام نام ترامپ در 15 آبان گذشته به عنوان برنده انتخابات (افزایش قیمت دلار از 60 به حدود 70 هزارتومان) تا ورود به کاخ سفید و آغاز به کار در اول بهمن ( افزایش قیمت دلار به 83 هزار تومان) و سپس تهدیدات و سخنانش علیه ایران و افزایش تنش تهران – واشنگتن، گام به گام دلار بالا و بالاتر رفت تا رکورد 100 هزارتومان را بشکند و در یک سال، بیش از دو برابر، ارزش ریال کاهش یابد.
نتیجه این وضعیت هم چیزی نیست جز اینکه کاهش ارزش پول به زودی به شکل تورم بالا ظهور می کند یا کرده است.
