براساس قوانین تامین اجتماعی، کارفرما موظف است برای هر فرد شاغل صورت مزد، حقوق و حق بیمه مربوطه را در مهلت قانونی به صورت ماهانه پرداخت کند.
با پرداخت حق بیمه ماهانه، برای هر فرد بیمه‌شده، سابقه بیمه‌پردازی ایجاد می‌شود که این سوابق در بانک‌های اطلاعاتی این سازمان نگهداری می‌شود.
در صورتی که بیمه شده حائز شرایط برخورداری از حمایت‌های مقرر در قانون تامین اجتماعی از جمله برقراری مستمری بازنشستگی، برقراری مستمری از کارافتادگی، برقراری مستمری بازماندگان، برقراری بیمه بیکاری، انتقال حق بیمه به سایر صندوق‌ها، برخورداری از کمک هزینه‌ها و غیره … باشد،
جمع‌آوری سوابق بیمه‌ای بیمه شدگان در یک شعبه، روند ارائه خدمت و برقراری مستمری آنان را آسان می‌کند. چنانچه بیمه‌شده‌ای در بیش از یک شعبه تأمین اجتماعی دارای سوابق پرداخت حق بیمه باشد، جهت جمع‌آوری سوابق کارکرد خود باید به آخرین شعبه محل پرداخت حق بیمه مراجعه کند.
شعبه تامین اجتماعی پس از شناسایی شعبه محل پرداخت حق بیمه وی، سوابق بیمه شده را از شعب ذی ربط جمع آوری خواهد کرد.
سازمان تأمین اجتماعی در تلاش است که با تکمیل پروژه ساماندهی سوابق بیمه‌شدگان در سراسر کشور، سوابق بیمه‌ای بیمه‌شدگانش را مکانیزه و کارنامه سوابق بیمه‌ای ارائه کند.
روش احیای سوابق بیمه‌ای ناموجود
اما برای احیای سوابق بیمه‌ای ناموجود چه باید کرد؟ براساس قوانین سازمان تامین اجتماعی، کارفرما موظف است برای هر فرد شاغل در کارگاه‌های مشمول قوانین کار و تأمین‌اجتماعی، صورت مزد، حقوق و حق بیمه مربوطه را در مهلت قانونی و براساس قواعد موجود به صورت ماهانه پرداخت کند.
طبق ماده ۳۹ قانون تأمین‌اجتماعی، مهلت قانونی برای تحویل لیست و پرداخت حق بیمه هر ماه، حداکثر تا آخرین روز ماه بعد است و کارفرمایان مکلف هستند حق بیمه کارگران و شاغلان را در مهلت قانونی به سازمان تأمین‌اجتماعی پرداخت کنند.
با پرداخت حق بیمه ماهانه، برای هر فرد بیمه‌شده، سابقه بیمه‌پردازی ایجاد می‌شود که این سوابق در بانک‌های اطلاعاتی این سازمان نگهداری می‌شود. سابقه بیمه به منزله ماه‌ها و سال‌های پرداخت حق بیمه است که ملاک ارائه تعهدات کوتاه مدت و بلندمدت به بیمه‌شدگان قرار می‌گیرد.
لازم است همه بیمه‌شدگان ثبت‌نام در سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین‌اجتماعی به نشانی es.tamin.ir سوابق بیمه‌ای خود را به صورت مرتب کنترل و بررسی کنند.
غالب کارفرمایان، خوش‌حساب و متعهد هستند و حق بیمه کارگران را در موعد مقرر پرداخت می‌کنند؛ ولی بعضاً مشاهده می‌شود که برخی کارفرمایان در پرداخت حق بیمه کارگران کوتاهی کرده‌اند و یک یا چند ماه حق بیمه برای بیمه‌شدگان پرداخت نشده و در میان سوابق بیمه‌ای بیمه‌شدگان، خلاءهایی ایجاد شده است.
این گروه از بیمه‌شدگان می‌توانند برای بازیابی سوابق آن ماه یا ماه‌هایی که حق بیمه آن پرداخت نشده، به صورت قانونی اقدام کنند. روال کار اینگونه است که این کارگران باید به شعب تأمین‌اجتماعی مراجعه کنند و مدارک و مستنداتی که حاکی از اشتغال و دریافت مزد یا حقوق یا حق‌الزحمه در آن مقاطع باشد را به شعبه ارائه دهند و فرم ادعای سابقه را تکمیل کنند.
اکنون در سامانه خدمات غیرحضوری سازمان بخش اعتراض به سوابق، فعال شده است تا بیمه‌شدگان بدون مراجعه به شعبه، درخواست خود را در این زمینه ارائه دهند.
مستندات مذکور در کمیته رسیدگی به ادعای سوابق بررسی و در صورت تأیید ادعای بیمه‌شده، میزان حق بیمه با رعایت مقررات جاری محاسبه و به کارفرما ابلاغ و پس از طی مراحل قانونی، مدت مورد تأیید کمیته، جزو سابقه بیمه شده منظور می‌شود.
امکان تکمیل سوابق برای ماه‌های بدون کارکرد برای آن دسته از افراد که در ماه‌هایی کارکرد نداشته‌اند و به تبع آن، حق بیمه آنان نیز در آن ایام پرداخت نشده و مابین سوابق بیمه‌ای آنها فاصله ایجاد شده است، وجود ندارد.
این امکان صرفاً برای کسانی وجود دارد که در آن مقطع که برای آنها سابقه ایجاد نشده است، کار می‌کرده‌اند و کارفرما به هر دلیل، حق بیمه آنها را در مهلت مقرر قانونی پرداخت نکرده است و مدارکی دال بر اشتغال نظیر فیش حقوقی، حکم کارگزینی یا هر مدرکی که اثبات می‌کند برای کارفرمای مدنظر کار کرده‌اند را در اختیار داشته باشند.
بنابراین لازم است کارگر این مدارک را به همراه مشخصات کارفرما و کارگاه به ضمیمه فرم ادعای سابقه، به شعب تأمین‌اجتماعی ارائه یا در سامانه خدمات غیرحضوری تأمین‌اجتماعی ثبت کند.
البته یک استثناء هم وجود دارد و آن هم مربوط به افرادی است که بالای ۶۰ سال سن و دارای سابقه بیمه کمتر از ۱۰ سال هستند و می خواهند با استفاده از قانون خاص تصویب شده برای این افراد، از مستمری بازنشستگی بهره‌مند شوند.
این گروه از افراد می‌توانند در صورت تمایل شخصی خود، سوابق بیمه‌پردازی‌شان را تا سقف ۱۰ سال با پرداخت یک جای حق بیمه ایام باقی مانده تا ۱۰ سال، تکمیل کنند تا مطابق مقررات مستحق دریافت مستمری بازنشستگی از سازمان تأمین‌اجتماعی شوند.
هریک از بیمه‌شدگان با شماره‌گیری #۱۴۲۰۴ و ارسال شماره ۲ و نهایتاً با ارسال شماره ملی، آخرین سابقه ماه قبلی خود را با مقدار کارکرد روزانه و همچنین دستمزد ماهیانه، دریافت کنند.
با عنایت به صدور بخشنامه در شهریورماه سال ۹۹ از سوی سازمان تأمین‌اجتماعی برای بیمه‌شدگانی که به دلیل ماهیت شغلی خود به‌صورت کسری از ماه در کارگاه‌های مشمول قانون تأمین‌اجتماعی اشتغال به کار دارند مانند منشی مطب پزشکان، معلمان و… امکان تکمیل سوابق بیمه‌پردازی در ایام جاری اشتغال پس از عقد قرارداد، به طور اختیاری فراهم شده است که این گروه از بیمه‌شدگان می‌توانند برای اطلاع از ضوابط و مقررات مربوط به تکمیل سوابق کسری از ماه – که البته فقط در مورد ماه‌های پس از انعقاد قرارداد امکان‌پذیر خواهد بود- بخشنامه مرتبط با این موضوع را از سایت سازمان دریافت و مطالعه و با عقد قرارداد، نسبت به تداوم بیمه‌پردازی خود به صورت کامل اقدام کنند.
