تفاوت صرافی P2P و OTC: بررسی مزایا، معایب و نحوه عملکرد

تفاوت صرافی P2P و OTC چیست؟ آیا میدانید این دو روش، شیوه‌های متفاوتی برای خرید و فروش رمزارز ارائه می‌دهند و شناخت این تفاوت ها برای هر معامله گری حیاتی است.

درک تفاوت صرافی P2P و OTC برای هر کاربری در بازار ارز دیجیتال حیاتی است. هرکدام از این روش‌ها شیوه‌ای متفاوت برای خرید و فروش رمزارزها ارائه می‌دهند و بسته به نوع معامله، حجم مبادله و میزان نیاز به امنیت یا سرعت، می‌توانند انتخاب مناسبی باشند. این آشنایی نه تنها برای سرمایه‌گذاران، بلکه برای افرادی که به فکر تاسیس صرافی ارز دیجیتال هستند نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. شناخت تفاوت‌های این دو نوع صرافی به کاربران کمک می‌کند تا بسته به شرایط خود، تصمیم دقیق‌تری در انتخاب بستر معاملاتی بگیرند.

تفاوت صرافی P2P و OTC در چیست؟

اکنون به بررسی عمیق‌تر تفاوت‌های اساسی میان صرافی P2P و OTC می‌رسیم. در ادامه این مطلب، متوجه خواهید شد که هر کدام از این مدل‌ها برای چه نوع معاملاتی مناسب‌تر هستند و چگونه می‌توانند در انتخاب بستر معاملاتی صحیح به شما کمک کنند:

نحوه عملکرد صرافی OTC در مقابل P2P

صرافی OTC که مخفف Over The Counter است، بیشتر برای انجام معاملات ارز دیجیتال به‌صورت خصوصی و خارج از بستر عمومی صرافی‌ها کاربرد دارد. در این روش، طرفین معامله مستقیما با یک واسطه یا کارگزار معتبر وارد تعامل می‌شوند، بدون اینکه سفارش آن‌ها وارد دفتر ثبت عمومی (Order Book) شود. این ویژگی باعث می‌شود قیمت ارزها تحت تاثیر حجم معامله تغییر چشمگیری نکند و بازار از نوسانات ناگهانی حفظ شود. صرافی‌های OTC اغلب با موسسات بزرگ، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و شرکت‌های مالی کار می‌کنند که قصد خرید یا فروش مقادیر بسیار بالایی از ارز دیجیتال را دارند.

در این ساختار، معامله‌گر معمولا با یک نماینده اختصاصی از سوی صرافی در ارتباط است که وظیفه پیدا کردن بهترین طرف مقابل معامله را برعهده دارد. این نوع فعالیت معاملاتی عمدتا در خارج از صرافی‌های متمرکز انجام می‌شود و جزئیات آن برای عموم قابل مشاهده نیست. چنین پلتفرم‌هایی معمولا به ابزارهای امنیتی پیشرفته و تایید هویت چندلایه مجهز هستند که ریسک کلاه‌برداری و تخلفات مالی را به حداقل می‌رساند. تفاوت صرافی P2P و OTC در این بخش به خوبی نمایان می‌شود، چرا که برخلاف OTC که نیازمند واسطه‌های متمرکز است، نوع طراحی صرافی ارز دیجیتال P2P و ماهیت آن به‌دنبال حذف واسطه‌ها و ارتباط مستقیم کاربران با یکدیگر است.

تفاوت صرافی OTC نسبت به نحوه انجام معاملات با صرافی P2P

یکی از مهم‌ترین مزایای صرافی‌های OTC، امکان انجام معاملات با حجم بالا بدون تاثیرگذاری بر قیمت بازار است. برای مثال، اگر فردی بخواهد چند میلیون دلار بیت‌کوین بخرد یا بفروشد، ورود این سفارش به صرافی‌های عمومی باعث افزایش یا کاهش ناگهانی قیمت می‌شود. اما در ساختار OTC، معامله به‌صورت مستقیم و خصوصی انجام شده و قیمت ثابت باقی می‌ماند. از دیگر مزایای این مدل می‌توان به امنیت بالا، نبود کارمزدهای جداگانه و سرعت بیشتر در پردازش معاملات اشاره کرد.

در مقابل، این نوع صرافی برای کاربران عادی چندان مناسب نیست. به‌دلیل متمرکز بودن ساختار OTC، شفافیت در روند معاملات پایین‌تر است و کاربران معمولی نمی‌توانند به‌سادگی از قیمت‌ها و جزئیات بازار اطلاع پیدا کنند. همچنین، قیمت‌گذاری توسط خود صرافی انجام می‌شود و امکان چانه‌زنی یا تعیین نرخ توسط کاربر وجود ندارد! این ساختار بیشتر به‌درد سرمایه‌گذاران نهادی می‌خورد که به‌دنبال انجام سریع، مطمئن و بی‌ریسک معاملات هستند. در مجموع، بخش زیادی از تفاوت صرافی P2P و OTC به نوع دسترسی، شفافیت و شیوه قیمت‌گذاری برمی‌گردد.

تفاوت عملکرد صرافی P2P با OTC

صرافی‌های P2P یا همتا به همتا برعکس صرافی های OTC که در بالا به آن اشاره کردیم، ساختاری غیرمتمرکز دارند که در آن کاربران مستقیما با یکدیگر وارد معامله می‌شوند. این نوع پلتفرم معمولا به‌صورت بازار باز فعالیت می‌کند، جایی که افراد سفارش خرید یا فروش خود را درج می‌کنند و سایر کاربران می‌توانند بر اساس قیمت‌های پیشنهادی، معامله را انجام دهند. صرافی در این حالت فقط نقش ناظر و تسهیل‌گر را دارد و دخالتی در تعیین قیمت یا انجام معامله ندارد.

از ویژگی‌های مهم صرافی‌های P2P می‌توان به شفافیت بالا، قابلیت مذاکره مستقیم، تنوع روش‌های پرداخت و دسترسی عمومی اشاره کرد. کاربران می‌توانند به راحتی از بین آگهی‌های متعدد فروشندگان، گزینه مناسب را انتخاب کرده و مستقیما با طرف مقابل وارد تعامل شوند. همچنین بیشتر این صرافی‌ها دارای سیستم تضمین مالی یا Escrow هستند که تا پایان موفق معامله، ارز خریدار را نگه‌ می‌دارند تا ریسک کلاه‌برداری به حداقل برسد. این ویژگی باعث شده که مدل P2P به گزینه‌ای مناسب برای معاملات شخصی و با حجم متوسط تبدیل شود.

مزایا و معایب صرافی P2P نسبت به OTC

در ادامه بررسی تفاوت صرافی P2P و OTC، باید به مزایا و معایب مدل همتا به همتا نیز توجه کنیم. این مدل مزایای مهمی مثل انعطاف در قیمت‌گذاری، امکان استفاده از روش‌های پرداخت مختلف و کارمزد پایین دارد. همچنین برای کاربران مبتدی یا افرادی که به‌دنبال معاملات کوچک هستند، بسیار کاربردی است. یکی دیگر از ویژگی‌های جذاب این نوع پلتفرم، دسترسی جهانی و نبود محدودیت جغرافیایی است. یعنی کاربر در هر کجای دنیا که باشد، می‌تواند با یک فروشنده از کشور دیگر وارد معامله شود.

اما معایبی هم وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرد. نقدینگی پایین، احتمال تأخیر در انجام معاملات، خطر کلاه‌برداری و نیاز به دقت بالا در انتخاب طرف معامله از جمله چالش‌هایی است که ممکن است کاربران را دچار مشکل کند. سرعت انجام معاملات نیز معمولا پایین‌تر از OTC است، چرا که معامله نیاز به تایید، بررسی و تطابق پیشنهادات دارد. در مجموع، استفاده از صرافی P2P نیاز به دقت، دانش پایه بازار کریپتو و رعایت نکات امنیتی دارد.

بالاخره بین صرافی P2P و OTC کدام بهتر است!

در نهایت، باید گفت که تفاوت صرافی P2P و OTC بیشتر به نوع کاربران، سطح شفافیت، حجم معامله و میزان کنترل کاربر بستگی دارد. صرافی‌های OTC گزینه‌ای ایده‌آل برای سرمایه‌گذاران کلان هستند که قصد انجام معاملات بزرگ را دارند و نگران نوسانات قیمتی در بازارهای عمومی هستند. این نوع صرافی‌ها سرعت بالا، امنیت مناسب و معاملات خصوصی را فراهم می‌کنند.

در مقابل، صرافی‌های P2P بیشتر مناسب کاربرانی هستند که می‌خواهند به‌صورت مستقیم با افراد دیگر وارد معامله شوند، از آزادی بیشتر در قیمت‌گذاری برخوردار باشند و در کنار کارمزد پایین، امکان استفاده از روش‌های پرداخت گوناگون را داشته باشند. انتخاب نهایی به نیاز، تجربه و هدف معامله‌گر بستگی دارد. اگر برای امنیت و حجم معامله اولویت قائل هستید، OTC انتخاب بهتری است؛ اما اگر به‌دنبال کنترل کامل روی فرآیند خرید و فروش هستید، مدل P2P گزینه مناسب‌تری خواهد بود.

جمع‌بندی

تفاوت صرافی P2P و OTC در نوع انجام معاملات، نقش واسطه‌ها، حجم مبادلات و سطح شفافیت نهفته است. در صرافی P2P کاربران مستقیما با یکدیگر وارد معامله می‌شوند و آزادی عمل بیشتری در تعیین قیمت و روش پرداخت دارند، درحالی‌که در صرافی OTC معاملات از طریق یک واسطه حرفه‌ای و معمولا به‌صورت خصوصی انجام می‌گیرد که برای مبادلات با حجم بالا مناسب‌تر است. به‌طور کلی، مدل P2P برای کاربران خرد با اولویت انعطاف و کنترل بیشتر مناسب است، درحالی‌که مدل OTC برای سرمایه‌گذاران نهادی و افرادی که به‌دنبال انجام سریع، امن و بی‌نوسان معاملات کلان هستند، گزینه بهتری محسوب می‌شود.