بحران بانک آینده با زیان انباشته ۴۲۶ هزار میلیارد تومانی و بدهی سنگین به بانک مرکزی وارد مرحله حساسی شده است.
به گزارش بنکر (Banker)، این بار، در کنار احتمال انحلال بانک آینده و ورود سران قوا به موضوع، نظرات مخالف نیز مطرح شده‌اند.
برخی کارشناسان از امکان احیای بانک آینده با تجدید ارزیابی دارایی‌ها دفاع کرده‌اند، اما این دیدگاه با انتقادات جدی کارشناسی روبه‌رو شده است.
از سوی دیگر، گروهی از اقتصاددانان برجسته کشور در نامه‌ای به سران سه قوه خواستار انحلال فوری بانک آینده شده‌اند.
ناترازی شدید بانک آینده؛ از سال ۹۷ تاکنون
مشکل ناترازی بانک آینده از سال ۱۳۹۷ علنی شد و با گذر زمان، بحران آن تشدید شده است. بر اساس گزارش رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس، این بانک نیازمند اقدام انتظامی و قضایی فوری است.
ترک فعل بانک مرکزی؛ ورود رسمی دیوان محاسبات
در تازه‌ترین تحول، دیوان محاسبات کشور رسماً اعلام کرده است که پرونده ترک فعل بانک مرکزی در مواجهه با عملکرد یک بانک خصوصی ناتراز، در دادسرای دیوان محاسبات در حال رسیدگی است. بر اساس گزارش این دیوان، منظور همان بانک آینده است که:
- ۴۲۶ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد
- نسبت کفایت سرمایه‌اش به منفی ۳۶۰ درصد رسیده
- تا پایان ۱۴۰۳ بیش از ۲۲۸ هزار میلیارد تومان اضافه برداشت داشته است
این ارقام نشان می‌دهند که بانک آینده عملاً توان ادامه فعالیت به شکل کنونی را ندارد.
نقش قانون جدید بانک مرکزی در تعیین تکلیف بانک آینده
با وجود تصویب قانون جدید بانک مرکزی در آبان ۱۴۰۱ که امکان تعیین سرپرست برای مؤسسات ناتراز را فراهم می‌سازد، بانک مرکزی تاکنون اقدام موثری برای اصلاح یا انحلال بانک آینده انجام نداده است.
این تعلل اکنون مورد انتقاد جدی ناظران قرار گرفته و احتمال ترک فعل قانونی برای بانک مرکزی ایجاد کرده است.
آمار نگران‌کننده درباره عملکرد بانک آینده
بر اساس نامه ۱۶ اقتصاددان به سران قوا:
- بدهی بانک آینده به بانک مرکزی از ۲۶.۶ هزار میلیارد تومان (۱۳۹۷) به بیش از ۳۱۳ هزار میلیارد تومان (۱۴۰۳) رسیده است
- بیش از ۹۱ درصد تسهیلات بانک به اشخاص مرتبط اعطا شده که ۹۵ درصد آن‌ها معوق است
- سرمایه‌گذاری‌های این بانک نیز زیان‌ده بوده‌اند
- زیان انباشته بانک آینده به ۱۹۵ درصد کل دارایی‌ها رسیده است
- نسبت بدهی به بانک مرکزی در مقایسه با مانده سپرده‌ها به ۹۶ درصد رسیده است
این آمارها نشان می‌دهد که ادامه فعالیت بانک آینده اقتصادی و منطقی نیست و تنها هزینه‌های تورمی و مالی بیشتری برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند.
موافقان انحلال و معدود مخالفان چه می‌گویند؟
مخالفت طهماسب مظاهری با انحلال بانک آینده
رئیس کل اسبق بانک مرکزی، طهماسب مظاهری، معتقد است که با تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌توان بانک آینده را احیا کرد. اما کارشناسان می‌گویند:
- تجدید ارزیابی نمی‌تواند شکاف بزرگ هزینه و درآمد را جبران کند
- این اقدام به معنای رسمیت دادن به خلق نقدینگی از محل پول مردم است
- مظاهری خود سهامدار بانک آینده است و این تضاد منافع باید در نظر گرفته شود
حمایت ۱۶ اقتصاددان از انحلال بانک آینده
در نامه‌ای رسمی، ۱۶ اقتصاددان خواستار انحلال فوری بانک آینده شده‌اند. آن‌ها معتقدند که:
- این بانک با اضافه برداشت از بانک مرکزی، سیاست‌های پولی را مختل کرده
- زیان انباشته آن غیرقابل جبران است
- اصلاح بانک، هزینه‌ای بسیار بیشتر از حل‌وفصل فوری دارد
سرنوشت بانک آینده در دست سران قوا؟
سخنگوی دولت اعلام کرده است که بانک مرکزی پیشنهاد انحلال بانک آینده را آماده کرده و این موضوع اکنون در دستور کار سران سه قوه قرار دارد.
در حالی‌که بسیاری معتقدند بانک مرکزی بر اساس قانون جدید خود می‌تواند مستقیماً این مشکل را حل کند و نیازی به ورود سران قوا نیست، به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی در حال احتیاط و انتقال مسئولیت تصمیم‌گیری است.
