به گزارش بنکر (Banker)، روز گذشته، حواله درهم با نرخ ۷ هزار و ۷۵ تومان، معاملات خود را آغاز کرد که با این قیمت، ارزش دلار در بازار داخلی میتوانست بالای سطح ۲۵ هزار و ۹۵۰ تومان قرار بگیرد. درهم در ادامه روز در ابتدا محدوده ۷ هزار و ۱۰۰ تومانی را شکست و در اواخر معاملات، سطح ۷ هزار و ۲۰۰ تومانی را لمس کرد. فتح چنین سطوحی در بازار حواله بهراحتی میتوانست انتظارات معاملهگران بازار داخلی برای رشد بیشتر نرخ دلار را بالا ببرد. در مورد رشد نرخ حواله درهم دو دیدگاه متناقض وجود داشت. عدهای بر این باور بودند که در هفتههای اخیر میزان تقاضا در سمت بازار حواله افزایش پیدا کرده است. این در حالی بود که گروه دیگری از ضعف سمت عرضه سخن میگفتند. خبرگزاریها و سایتهای اطلاع رسانی در ایران چندین بار در هفته گذشته از بالا رفتن عرضه حواله توسط بانک مرکزی سخن گفتند. اگر این گزاره درست باشد، رشد نرخ حواله درهم در شرایط افزایش عرضه را تنها میتوان با افزایش زیاد تقاضا نسبت به گذشته توضیح داد. اما به چه دلیل تقاضای حواله میتواند در هفتههای اخیر رشد کرده باشد؟
اثرات اخبار سیاسی و تغییر انـتظارات
به گفته فعالان، یکی از عواملی که تقاضاهای حوالهای را در بازار ارز بالا برده است، سیگنالهای سیاسی است که در هفتههای اخیر به معاملهگران ارزی مخابره شده است. به باور یکی از معاملهگران با تجربه بازار، هراس از بازگشت تحریمهای سازمان ملل در انتهای تابستان، حمایت تلویحی انگلستان از آمریکا و احتمال پایان یافتن برجام از جمله متغیرهای سیاسی هستند که موجب شدهاند برخی معاملهگران تصمیم بگیرند که ریال خود را به ارز تبدیل کنند. در کنار این، گفته میشود، معاملهگران داخلی احساس میکنند که در داخل کشور برنامه خاصی برای افزایش فشارهای سیاسی، مشاهده نمیکنند، در نتیجه ترجیح میدهند ریسک نگهداری ریال را برای خود کم کنند. این مساله چنین سیگنالی را ارسال میکند که بازارساز جدا از تقویت سمت عرضه ارز نیاز است که برای مدیریت انتظارات در بازار ارز با کمک ارکان حکمرانی چارهای بیندیشد.
گروهی از معاملهگران در روزهای اخیر چنین بحثی را مطرح میکنند که با ریزش اصلاحی بورس و خروج پول برخی از افراد حقیقی از این بازار، سایر بازارها در معرض ورود نقدینگی جدید قرار گرفتهاند؛ بهطور مسلم، از نگاه آنها یکی از این بازارها هم میتواند بازار ارز و دلار باشد. مشخصا اثبات اینکه دیدگاه این گروه تا چه اندازه درست و اثرگذار است، دشوار خواهد بود؛ با این حال، دو شائبه نسبت به این دیدگاه وجود دارد. در وهله اول در روز گذشته تعداد افراد حاضر در بازار بیشتر از روزهای قبل نبود و در وهله دوم، برخی فعالان اعتقاد دارند، سطح قیمتی دلار چنان بالا و پرریسک است که ورود به آن نمیتواند برای افراد جدید چندان جذاب باشد. خصوصا اگر این افراد جزو متضرران بازار سرمایه باشند، به احتمال زیاد ترجیح میدهند حداقل در کوتاه مدت به سوی بازارهای امنتر بروند که احتمال ضرر در آنها پایینتر است. در مقابل، گروهی هم در بازار اعتقاد دارند، پولهای هوشمند از بازار سرمایه خارج شدهاند. به باور آنها، این گروه تصور میکنند که رشد بازار سرمایه اشباع شده است، در نتیجه پول خود را به سوی بازارهایی میبرند که احساس میکنند در مقایسه با بازار سهام رشد متناسبی را تجربه نکردهاند در این شرایط، البته این گروه عنوان میکنند که برای این دست از سرمایهگذاران بازار سکه جذابتر از دلار خواهد بود، چرا که ریسکهای امنیتی کمتری به دنبال دارد. با این حال، بخشی از سبد دارایی نیز که قبلا به ارز اختصاص نداشت، به بازار دلار تخصیص پیدا خواهد کرد. بازارساز ممکن است وسوسه شود که با تقویت بازار سرمایه راه ورود این پولها را به بازارهای موازی ببندد، ولی مساله آن است که بار دیگر در نقطهای چنین اتفاقی رخ خواهد داد که پولها از بورس خارج شوند؛ در هر صورت بازارها در نهایت تمایل دارند که در نقطهای به تعادل با یکدیگر برسند؛ سیاستگذار در شرایطی میتواند این نوسانات را مدیریت کند که رشد نقدینگی را مدیریت کند و در کنار این، انتظارات معاملهگران بزرگ بازارها را تغییر دهد و مکانهای امن سرمایهگذاری را جایگزین محلهای پرریسک چون ارز، بورس و سکه کند. در واقع تقویت بورس برای مدیریت سایر بازارها تنها یک مسکن موقت است.
واکنش صرافیهای بانکی به رشد قیمت دلار
روز گذشته، صرافیهای بانکی هم در واکنش به رشد قیمت دلار در بازار آزاد، نرخ فروش این ارز بر تابلوی خود را بالا بردند. ساعت ۴ بعدازظهر قیمت فروش این صرافیها ۲۳ هزار و ۱۶۰ تومان بود که افزایش ۳۶۰ تومانی را نسبت به روز آخر هفته نشان میداد. گفته میشود که دیگر با این قیمت به هر فرد ۲ هزار و ۲۰۰ دلار پرداخت نمیشود و با این قیمت تنها ارز به افرادی تعلق میگیرد که نیاز واقعی به آن داشته باشند. بهعنوان مثال، تقاضای مسافرتی میتواند با این نرخ پاسخ داده شود. تا قبل از اینکه فاصله قیمتی این صرافیها با بازار آزاد زیاد شود، قیمت آنها تاثیر زیادی میتوانست بر نرخ معاملهگران غیر رسمی داشته باشد. ولی به نظر میرسد در هفتههای اخیر این ارتباط کمرنگتر شده است.