زامبی بازار

چند روز است که بازار سرمایه با افت مواجه می‌شود در حالی ‌که به نظر می‌رسد سایه جنگ دور شده اما بازار همچنان با کاهش مواجه می‌شود.

روز سه‌شنبه برای هفتمین روز متوالی خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 148 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.

دیروز نماد خساپا بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن 17 میلیارد تومان بود. پس از خساپا، نمادهای خودرو، نوری، ثپردیس و کماسه بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

همچنین نمادهای فارس، شبندر و شتران نمادهای قرمزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند.

در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای توسن، دامین، خبنیان، غفارس و لابسا تعلق داشت.

با افت مجدد شاخص‌های اصلی بازار سهام، چهارمین روز معاملاتی هفته جاری نیز به انتها رسید. به طوری که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران هفتمین روز کاهشی خود را تجربه کرد و در روز سه‌شنبه با افت 0.34 درصدی (معادل 7650 واحد) در محدوده 2 میلیون و 231 هزار واحد قرار گرفت.

همچنین سه‌شنبه هفتمین روز متوالی نیز بود که شاخص کل به نوسان در کانال 2 میلیون و 200 هزار واحد پرداخت.

نمادهای «فارس»، «شبندر» و «شتران» بیشترین تاثیر منفی را بر این شاخص گذاشتند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که در این 7 روز شاخص کل مجموعا 3.23 درصد از ارتفاع خود را از دست داده است.

شاخص هم وزن نیز که نماگر مناسب‌تری از وضعیت نمادهای کوچک و متوسط پذیرش شده در بورس است 0.37 درصد کاهش را تجربه کرد و در محدوده 741 هزار و 344 واحد قرار گرفت.

وضعیت در رکن دیگر بازار سهام نیز یکسان بود. به طوری که شاخص کل فرابورس هم در روز سه‌شنبه 0.16 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و در نهایت با قرار گرفتن در محدوده 24 هزار و 957 واحد، کار خود را به پایان برد.

همچنین بررسی‌های مربوط به تغییر مالکیت در بازار سهام نشان می‌دهد که در این روز مجموعا 152 میلیارد تومان نقدینگی از بورس و فرابروس خارج شده است(هفتمین روز متوالی خروج پول) و ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم نیز با تغییر اندک 0.36+ درصدی در سطح 2994 میلیارد تومان قرار گرفت.

این اتفاق در حالی رخ داده است که هم دلار نیما و هم دلار آزاد در این روز افزایش یافتند. اما این مساله نتوانست تا از طریق کانال افزایش سودآوری شرکت‌ها و ترغیب سرمایه‌گذاران به افزایش تقاضا در بازار، روند نزولی این روزهای بورس را قطع کند.

بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که دلیل عدم افزایش جذابیت بازار سهام در این روزها، مشکلاتی از قبیل بالا بودن نرخ بهره و کاهش حاشیه سود شرکت‌ها از جانب دولت، از طریق دستکاری نرخ خوراک و سرکوب دلار نیمایی است و به نظر می‌رسد که سرمایه‌گذاران در حال ورود به بازارهای موازی هستند.

مرثیه‌ای برای بازار

زامبی‌های سینمایی یک شباهت با شرکت‌ها یا بازارهای شدیدا راکد دارند: آنها نه از بین می‌روند و نه زندگی می‌کنند.

برزخی هستند میان مرگ و زندگی و با حالتی که شباهتی به زندگی و پویایی ندارد به حیات خود ادامه می‌دهند.

بازار سهام این روزها هم دست کمی از یک زامبی ندارد، کم رمق و با ارزش معاملات ناچیز. چه کسی بورس را زامبی کرد؟

دلایلی که بازار به این سمت و سو کشیده شد، چندین مورد است اما یکی از مقصران اصلی این اتفاق را می‌توان نرخ سود بدون ریسک دانست.

سود بدون ریسک به آستانه 40 درصد رسیده و این بهتر از نسبت p/e بازار و تمام گروه‌های بورسی در فروردین ۱۴۰۳ است. در واقع اکنون صنایعی امکان رقابت با درآمد ثابت را دارند که p/e آن‌ها کمتر از 2.5 باشد.

شاید معدود سهامی را بتوان یافت که با این شرایط از پس این میزان سود (آن هم بدون ریسک) برآیند.

در حال حاضر کمترین نسبت p/e را گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری دارد که حدود ۳.۶ است و البته کمتر از سود بدون ریسک صندوق‌هاست.

نسبت p/e بازار هم در پایان فروردین به ۶.۹۴ رسیده است. اما سوال این است که آیا بازار اصلا پتانسیل رشد دارد؟

با توجه به اینکه مداخلات دولت در بازار هر روز بیشتر از گذشته می‌شود و از سوی دیگر پیش‌بینی‌ها حاکی از ثبات نسبی قیمت‌های جهانی است، تنها عاملی که می‌تواند به رشد بازار کمک کند، افزایش معنی‌دار نرخ دلار نیمایی است.

در غیاب چنین تصمیمی، بازار سهام توان چندانی برای رقابت با صندوق‌های درآمد ثابت نخواهد داشت.