اکثر کشورهای طرف معامله ایران پول پرقدرت ندارند. بنابراین، اگر فرض کنید کاهش ارزش ریال در کشور بر اساس دلار باشد آنجا هم ارزها تغییر میکند و چون آنها ذخایر ریالی ندارند ضرری نمیکنند.
در واقع چنین راهکاری الزاما جلوی افت ارزش ریال را نمیگیرد و کمکی در این عرصه نمیکند. خاندوزی، وزیر اقتصاد روز سوم خرداد در پاسخ به پرسشی درباره تقویت ریال، اظهار کرد: امسال برخلاف چند سال گذشته که شاید معدودی از کشورها بودند که تقویت پول ملی خود را در تجارت بینالملل دنبال میکردند، الگوی تمرکز بر ارزهای محلی غیر از ارزهای جهانروا الگوی بسیار فراگیری شده و اقتصادهای بزرگ آسیایی و غیرآسیایی از این روش استفاده میکنند.
وزیر اقتصاد یادآور شد: دولت بانک مرکزی را موظف کرده که به سرعت هم با شرکای راهبردی و هم با کشورهای همسایه و منطقه براساس روشهای پیامرسانی مالی غیرمتکی به سوئیفت هم تسویه ارزی و بانکی غیرمتکی بر ارزهای جهانروا عمل کند.
مساله راه اندازی پیامرسان مالی غیرمتکی به سوئیفت برای دور زدن تحریمها چندین سال است که توسط منتقدان تنشزدایی خارجی مطرح میشود. اصولگرایان میگویند با چنین کاری میشود تاثیر دلار بر اقتصاد را کم کرد. اما همواره سوال این بوده که چنین کاری چقدر ممکن و اثربخش است؟
آلبرت بغزیان تحلیلگر اقتصادی در گفتگو با فراز درباره در همین رابطه گفت: از نظر فنی شدنی است. ولی سوئیفت بر پایه دلار انجام میشود. هر گونه انتقال دلاری در سامانه نقدی کشور ردیابی میشد. به دلیل این که در تحریمها سوئیفت بسته شد عملاً درآمدهای دلاری ما قابل انتقال نبود و به صورت غیرفیزیکی صورت می گرفت در حالی که باید بصورت فیزیکی جابجا میکرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر موضوعی که مطرح میکنند شبیه سوئیفت است ولی باید اسمی برای آن بگذارند برای کشورهایی که میخواهیم با واحد پولی آنها کار کنیم. در کل هیچ ضرری ندارد برای اینکه این انتقالات را اینطور انجام دهیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: این نکته را مطرح کنم که نکات منفی نیز این موضوع دارد که اکثر کشورهای طرف معامله ایران پول پرقدرت ندارند. بنابراین، اگر فرض کنید کاهش ارزش ریال در کشور بر اساس دلار باشد آنجا هم ارزها تغییر میکند و چون آنها ذخایر ریالی ندارند ضرری نمیکنند. در واقع چنین راهکاری الزاما جلوی افت ارزش ریال را نمیگیرد و کمکی در این عرصه نمیکند.
بغزیان گفت: اگر بتوانند ریال را نگه دارند به نفع کشور است که ذخیره ریالی هم داشته باشند که بتوانند در معاملات به ما بدهند. ولی اگر بحث ارز خود آنها باشد تغییرات نرخ ارز موجب زیان کشور میشود. لذا در کنار این باید ارزش ریال در مقابل دلار را حفظ کنیم چون درآمدهای نفتی ما به دلار است. اگر فرض کنید نفتی را به این کشورها فروختیم به واحد پول خود آنها یا به واحد پول کشور دیگر که میخواهیم از آن کالا وارد کنیم میتوانیم عوض کنیم. یعنی فعلا زیانی دیده نمیشود. بحث این است که بتوانیم در داخل کشور تورم و نرخ ارز را مدیریت کنیم تا موفق شویم.
او اظهار کرد: ممکن است آنها تمایلی به نگهداری ریال پیدا نکنند یعنی بیشتر مایل به مبادله با پولهای خود باشند و ما در داخل این مجموعه باید معامله انجام دهیم. اگر بخواهیم با فرانسه معامله داشته باشیم و آنها یورو بخواهند ما در داخل نداریم. بنابراین، تبدیل دریافت یورو یا پرداخت به آن کشورها با این مسیر انجام نمیشود.
بغزیان با اشاره به بسته ارائه شده از سوی وزارت اقتصــاد در خصوص مهار تــورم گفت: تا به امروز بســتههایی که معرفی شده بیشتر بحث های کلی بــود. از جملــه انضباط مالی، انضباط ارزی و … ولی اینکه این بستهها به یک اقدام منتهی شود و یک ماندگاری داشــته باشــد را ندیدم. به یاد دارم یک طرحی را ارائه دادند که دو سال طول کشید تا پیاده شــود ولی شما شــاهد هستید در عرض یک هفته اثرات خود را در سبد مصرفی مردم نشان میدهد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر من، دولت تــا به امروز برنامــهای برای مهار تورم نقدینگی و رشد تولید ندارد. به دلیل اینکه برنامه ۵ سالهای که ارائه میدهند با توجه به وضعیت اقتصادی که داریم شــدنی نیســت و بیشــتر آرمانی اســت. اینکه هدفگذاری میکنیم تورم به این سمت سوق پیدا کند خوب است ولی در زمانی امکان پذیر است که در این فاصله قیمتها را کاهش دهیم.