نگاه معاملهگران بازار ارز این روزها به تغییرات قیمت دلار و ارائه تصویری روشن از آینده این بازار معطوف شده است.
بهطور کلی دو دسته عوامل بر قیمت دلار تاثیر میگذارند؛ عامل نخست مسائل بینالمللی و انتظارات تورمی است و عامل دوم نیز مسائل و شرایط اقتصادی داخلی کشور اعم از ناترازی بودجه، ناترازی بانکی، ناترازی تجاری و غیره است.
هرچند در حال حاضر اقداماتی برای کاهش ناترازیهای اقتصادی آغاز شده، با این حال این اقدامات از کفایت لازم برخوردار نبوده و در نتیجه تلاشها برای رفع ناترازیهای یادشده هنوز به نتیجه مطلوبی نرسیده است.
بر این اساس ناترازیهای اقتصادی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر بازار ارز هنوز برطرف نشده و کماکان زمینهساز افزایش قیمت دلار میشود.
واضح است که در روزهای اخیر شدت نوسانات قیمتی در بازار ارز بیشتر شده و خبرهایی که در این بین دست به دست میشود تعیین میکند که قیمت دلار در مسیر کاهش قیمت حرکت کند و یا افزایش قیمت.
یکی از این خبرها گزارههای اخیر وزیر امور خارجه است مبنی بر اینکه مذاکرات برجامی در پشت صحنه در حال انجام است و دولت مساله برجام را رها نکرده است. خبر دیگر موضوع تبادل زندانیان سیاسی میان ایران و بلژیک است.
موضوع قابل توجه اینکه این قبیل اتفاقات عمدتا با میانجیگری کشور عمان صورت میگیرد. سفر سلطان عمان به ایران را نیز میتوان شاهدی بر این مدعا دانست که آزادی زندانیان سیاسی با واسطه عمان انجام شده است.
برگزاری نشست شورای حکام در خرداد ماه نیز خبر دیگری است که این روزها بر روند معاملات ارزی در بازار اثرگذار بوده با این حال این خبر برخلاف دو خبر دیگر باعث تغییر جهتگیری بازار به سمت افزایش قیمت شده است.
مسائل یادشده هرچند بر قیمت ارز در بازار تاثیرات آنی و کوتاهمدت میگذارند اما آنچه میتوانست تاثیر بلندمدت بر قیمتها در بازار ارز داشته باشد رفع تحریمها و احیای برجام است.
واقعیت این است که ایران فرصت برجام را طی حدود دو سالی که دموکراتها بر سر کار آمدهاند از دست داده و این نگرانی را تقویت کرده که برجام بعد از زمان طولانی صرفشده برای رفع تنشها سرنوشت مشخصی نداشته باشد.
این مساله زمانی روشنتر میشود که بدانیم در سال جاری انتخابات درونحزبی آمریکا را در پیش داریم و هر دو کاندیدای احتمالی جمهوریخواهان یعنی دونالد ترامپ و ران دسنتیس (فرماندار فلوریدا) مواضع تندی نسبت به ایران دارند.
موضع تند کاندیداهای یادشده برای انتخابات درونحزبی آمریکا میتواند یکی از نگرانیهای جدید در عرصه سیاست خارجی ایران و تشدیدکننده انتظارات تورمی در ماههای پیشرو باشد.
مساله بعدی نیز در پیش بودن انتخابات بینحزبی آمریکاست که پیشبینی میشود در شش ماه آینده نامزدهای انتخابات از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه مناظرات انتخاباتی خود را آغاز کنند و آماده آغاز انتخابات در آبانماه سال آینده شوند.
بدون شک مسائل مرتبط با ایران در کنار مسائل مرتبط با چین جزو مباحث چالشبرانگیز بین کاندیداهای درونحزبی و بینحزبی خواهد شد.
در شرایط کنونی به نظر نمیرسد آمریکاییها حاضر به آمدن پای میز مذاکره باشند و رییسجمهور کنونی آمریکا نیز دیگر تمایلی برای تداوم مذکرات با ایران ندارد.
با این تفاسیر میتوان اذعان کرد که ایران فرصت طلایی مذاکرات و رفع تحریمها را با روی کار آمدن دموکراتها بر سر کار طی سه سال گذشته از دست داده است.
انتظار میرود دولت و به ویژه بانک مرکزی با یک تقویم بینالمللی مبتنی بر انتظارات، خود را برای تلاطمهای جدید قیمتی در بازار ارز آماده کنند.
همانطور که خبر سفر پادشاه عمان به راحتی توانست قیمت دلار را کاهش دهد این احتمال نیز وجود دارد که با شروع مناظرات درونحزبی و برونحزبی در آمریکا و یا تشدید شیطنت برخی کشورهای اروپایی انتظارات تورمی در ایران بار دیگر تشدید و زمینهساز التهابات قیمتی در بازار ارز شود.
با تصویری که از آینده سیاسی کشور داریم، در خوشبینانهترین حالت میتوان دامنه نوسان قیمت دلار را در محدوده ۵۰ هزار تومان پیشبینی کرد.
با در نظر گرفتن سه مساله کاهش قیمت جهانی نفت، در پیش داشتن انتخابات درونحزبی و برونحزبی آمریکا و همچنین رویکرد اروپاییها در خصوص ایران و مواضع سختگیرانهای که در قبال کشورمان در پیش گرفتهاند اما، دولت باید خود را برای تشدید انتظارات تورمی و احتمال رشد دوباره قیمتها در بازار ارز به واسطه تحولات بینالمللی آماده کند.