اقتصاد ایران سرگیجه ارزی گرفته

به گزارش بنکر (Banker)، اگرچه رایزنی‌ها در این خصوص ادامه دارد اما گزاره رییس بانک مرکزی مبنی بر عدم همکاری کشورهای دوست و طرف همکار ایرانی موجب شده که آزادسازی منابع ارزی مسدود شده در ‌هاله‌ای از بیم و امید قرار داشته باشد.
تازه‌ترین اقدام مقامات دولتی در راستای حل و فصل مسائل مربوط به مطالبات ایران از سایر کشورها با سفر رییس بانک مرکزی به عراق همراه شده است. عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی در این سفر با رییس بانک مرکزی عراق دیدار و اعلام کرد که دو کشور به توافقات خوبی برای آزاد‌سازی منابع ارزی ایران دست یافته‌اند. همتی در تازه‌ترین اظهارنظر خود نیز به سفر چند روز اخیر خود به عراق اشاره کرده و گفته «امیدواریم بتوانیم از منابع خود در عراق که بیش از پنج میلیارد دلار است استفاده کنیم.» به نظر می‌رسد دیدار روسای بانک مرکزی دو کشور اگرچه با نتایج خوبی همراه شده اما برطرف شدن مشکلات مربوط به مطالبات مالی ایران از عراق را با قطعیت ممکن نکرده است. اعلام این موضوع از سوی همتی که «ده‌ها میلیارد دلار از درآمدهای ارزی کشور در خارج را مسدود کرده‌اند و حتی بسیاری از کشورها که رابطه خوبی با ایران دارند به دلیل فشار آمریکا اجازه استفاده از آن منابع را به ایران نداده‌اند» به روشنی نشان می‌دهد که دورنمای روشنی در خصوص آزادسازی منابع ارزی نمی‌توان ترسیم کرد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که اقتصاد ایران طی چند ماه اخیر دچار سرگیجه ارزی شده و به دلیل دسترسی محدود بانک مرکزی به منابع ارزی در آشوب و التهاب به سر می‌برد. بازار ارز طی مدت یادشده به افزایش سرسام‌آور قیمت ارز تن داده و حتی در واکنش به اقدامات سیاستگذار پولی برای کنترل و مدیریت این بازار نیز به حرکت رو به جلوی خود ادامه می‌دهد. آخرین نرخ‌های معاملاتی ثبت شده در بازار ارز این موضوع را تایید می‌کند و نشان می‌دهد که تلاش‌ها برای بهبود وضعیت ذخایر ارزی کشور هنوز راه به جایی نبرده است. کارشناسان در این خصوص دو سناریو را مطرح می‌کنند. در سناریوی نخست آینده بازار ارز و تحولات قیمتی آن را به وضعیت اقتصادی کشور ربط می‌دهند و معتقدند که بهبود اندک در وضعیت شاخص‌های اقتصادی می‌تواند مسیر ارزی بازار را تغییر دهد. در سناریوی دوم نیز تحولات و رخدادهای پیش روی سیاسی را مدنظر قرار می‌دهند و معتقدند که نتیجه انتخابات آمریکا می‌تواند تغییری جدی در وضعیت آتی بازارهای اقتصادی ایران ایجاد کند.
آن‌طور که عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی اشاره کرده «با اقدام‌هایی که در دست اجرا داریم شاهد ثبات بیشتری در بازار خواهیم بود اما باید قبول کنیم تا سه هفته آینده فشارها به ایران بیشتر خواهد شد». این مساله می‌تواند نشانه‌ای از عدم بهبود در وضعیت بازارهای اقتصادی و به ویژه بازار ارز باشد. چه آنکه همتی از یک سو اعلام نکرده که امیدواری‌ها در خصوص استفاده از منابع ایران در عراق بر چه پایه‌ای استوار است و از سوی دیگر با استناد به گفته‌های وی در خصوص مسدود ماندن دارایی‌های ایران حتی در کشورهای دوست، فشارها از ناحیه آمریکا دست‌کم تا سه هفته آینده نیز تشدید می‌شوند. همتی این را هم گفت که «در روزهای آخر فعالیت رییس‌جمهوری فعلی آمریکا فشار به ایران افزایش یافته، این در حالی است که پیش‌بینی ما بهره‌برداری از درآمدهای ارزی در سال جاری بود».
وی در عین حال بازار ارز را پرریسک‌ترین بازار دانست و گفت که مردم باید آنچه را که خودشان تشخیص می‌دهند درست است انجام دهند و هر لحظه ممکن است اتفاقی در این بازار رخ دهد. به این ترتیب رییس بانک مرکزی کنترل دولت بر بازار داخلی ارز را به دلیل همین فشارها و فقدان درآمدهای نفتی در حال حاضر ناممکن خوانده و از مردم خواسته که خودشان مراقب نوسانات شدید بازار ارز باشند. سیاستگذار پولی اگرچه به مسائل ناخوشایندی در خصوص وضعیت اقتصادی و به ویژه بازار ارز اشاره کرده که می‌تواند نشانه‌های بروز شوک‌های جدید قیمتی باشد، با این حال اعلام کرده که اقدام‌های خوبی برای ایجاد ثبات در بازار ارز آغاز شده و به آینده این بازار خوش‌بین هستیم!