افزایش مطالبات معوق بانک‌ها

به گزارش بنکر (Banker)، ایران در بین کشورهای منتخب جهان دارای یکی از بالاترین نسبت مطالبات غیرجاری است. بررسی‌های اتاق تهران به استناد داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد مطالبات غیرجاری بانک‌ها یا همان مطالبات سررسید گذشته، معوق و مشکوک‌الوصول در تابستان امسال در مقایسه با تابستان پارسال ۱۹درصد افزایش داشته است.

تسهیلات غیرجاری بانک‌ها از ۱۷۰هزار میلیارد تومان در تابستان سال ۹۸به ۱۹۸هزار میلیارد تومان در تابستان پارسال و به ۲۳۵هزار میلیارد تومان در تابستان امسال رسیده است. ادامه روند انباشت مطالبات معوق، سررسید‌گذشته و مشکوک‌الوصول راه دسترسی مردم به تسهیلات را سخت‌تر می‌سازد.

براساس این گزارش، مطالبات غیرجاری بانک‌ها از ابتدای سال ۱۳۹۸با نوسان زیادی همراه بوده، اما در تابستان ۱۴۰۰برای دومین فصل متوالی به روند افزایشی خود ادامه داده و به ۲۳۵هزارمیلیارد تومان رسیده است.

این رقم نسبت به بهار ۱۴۰۰با افزایش ۴.۴درصدی و در مقایسه با تابستان پارسال ۱۹درصد رشد داشته است. در سال ۱۳۹۹، نسبت تسهیلات غیرجاری به مانده کل تسهیلات ایران ۶.۷درصد بود این رقم درمقایسه با بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه رقم بالایی محسوب می‌شود؛ چنان‌که در میان کشورهای همسایه و مجاور نیز وضعیت ایران در مقایسه با برخی کشورها همانند عربستان سعودی، گرجستان و ترکیه مطلوب نیست. نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات در این کشورها با توجه به آمارهای بانک جهانی در سال ۲۰۲۰به‌ترتیب ۲.۲درصد، ۲.۳درصد و ۳.۹درصد است.

نسبت مطالبات غیرجاری بانک‌ها اهمیت زیادی در میان شاخص‌های کارکرد درست تامین مالی در یک اقتصاد دارد، زیرا بر کیفیت دارایی، ریسک اعتباری و کارایی تخصیص منابع به بخش‌های تولیدی تأثیر می‌گذارد به‌گونه‌ای که افزایش در مطالبات غیرجاری تأثیر مستقیمی بر کاهش نرخ رشد وام‌دهی بانک‌ها، هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت دارد البته اثرات بلندمدت آن به‌مراتب شدیدتر است زیرا افزایش مطالبات غیرجاری قدرت وام‌دهی بانک‌ها را کاهش می‌دهد.

به نوشته همشهری، در تابستان ۱۴۰۰، نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات ریالی، ۷.۵درصد بوده که به‌ترتیب کاهش ۴دهم واحد درصدی نسبت به فصل گذشته و کاهش ۱.۲واحددرصدی نسبت به تابستان سال قبل را تجربه کرده است.

اما نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات ارزی ۱۱درصد بوده که در مقایسه با رقم مشابه برای تسهیلات ریالی بیشتر و نشان‌دهنده بازگشت کمتر تسهیلات ارزی نسبت به تسهیلات ریالی است.